Nexweşiya Alzheimer sedema demansê(xurifîn) ya herî berbalav e. Di nav kesên 65 salî mezintir de, 6-10% kes bi nexweşiya Alzheimerê dikevin. Nexweşiyeke zêde berbalav e û kesên ku nexweş dikevin nikarin jiyana xwe ya rojanê, bi tena serê xwe bi asayî bidomînin. Ji ber ku li ser jiyana civakê ewqas bandorê dike, nexweşiyeke pir girîng e. Em ê di vê nivîsê de qala semptomên[nîşan] nexweşiya Alzheimerê, çawa tê teşhîskirin û tedawiya îro tê zanîn bikin.
Nexweşiya Alzheimer ji aliyê bijîşkê bi navê Alois Alzheimer vê wek nexweşiyeke mêjî hat pênasekirin. Di pêvajoya nexweşiyê de ji proteînan pêkhateyên bi navê plak û girêkan çêdibin. Ev pêkhate peywendiya navbera şaneyên mêjî de qut dike û di dawiyê de şane û tevîneka mêjî dimirin. Di mêjiyê nexweşên Alzhimerê de hinek madeyên kimyevî ku di navbera şaneyên mêjî de wek peyamner peywirê dibînin, kêm dibin. Ji ber ku ev madeyên kimyevî kêm dibin mêjî peywirê xwe bi hêsanî nayêne cih.
Bi Kî/Kê re Nexweşiya Alzheimerê Behtir Tê Ditîn?
Kesên ku ev taybetiyên wan heyî, îhtîmala ku bi nexweşiya Alzheimerê bikevin
behtir e.
- Bi giştî bi mirovên 65 salî mezintir re çêdibe.
- Bi jinan re behtir tê ditîn.
- Kesên ku bi nasên wan re nexweşiya Azlheimer hebe.
- Kesên ku kêm perwerde dîtibin.
- Kesên ku Sendroma Down bin.
- Kesên ku nexweşê hîpotiroîdî bin.
Semptomên Nexweşiya Alzheimerê
Alzheimer bi giştî bi kesên 65 salî mezintir re peyda dibe. Bi kesên 65 salî biçûktir re kêm caran tê ditîn. Piştî 65 salî her ku diçe îhtîmala ku mirov bi nexweşiya alzheimerê bikeve zêde dibe. Nexweşî bi hinek ji van semptoman dest pê dike, her ku diçe semptomên din jî derdikevin û nexweşî girantir dibe.
- Kêmbûna hiş; Gelek caran semptoma ewil a Alzheimerê ye. Nexweş navê tiştan, navê kesên ku nas dike û bûyerên ku berê zanîbû, ji bîr dike. Di hînbûna tiştên nû de dijwariyê dikşîne.
- Nexweş nikarê bi awayekî asayî bifikire û xwe îfade bike. Axaftina nexweş xera dibe, bi peyvên xelet diaxive.
- Tiştên xwe yên pewist wek mifte, qelem, cuzdan hwd wenda dike.
- Rêyên ku berê baş zanibû û gelek caran tê re çûye ji bîr dike, li derdorake ku baş zane winda dibe.
- Karên xwe yên rojanê wek ajotina erebeyê, çêkirina xwarinê hwd nikare bike.
Tedawî
Her çiqas tedawî ya îro tê kirin feyde bide jî, ji çareserkirina nexweşiyê gelekî dur e. Bi tedawiya hinek dermanan û bi terapiyên psikiyatriyê pêşveçûna nexweşiyê hêdî bibe jî çareseriyeke resen nîn e.
